مزاج شناسی چیست و چند مزاج در طب سنتی وجود دارد.
نقد و بررسی مزاج شناسی و طبایع در بدن، مبحثی طولانی و فلسفی است که در این مطل از وب سایت تن آباد بخشی از این علم را تبیین می کنیم.
انواع مزاج ها بسته به شکل طبیعی خود دارای حالتی انتقالی هستند که با غلبه بر هر فرد این اتقال صوت می گیرد، جدا از حالت طبیعی که در انسان با یک مزاج غالب به وجود می آید، مزاج های اندام نیز وجود دارد و خوراک هلی نامناسب مزاج هر فرد، آنها را از فرم ذاتی خارج می کند.
این خارج شدن از فرم را مزاج انتقالی غالب شده بر بدن می نامند که می تواند به شکل چند مزاجی نیز ظهور پیدا کند.
شناخت « درست ارکان طبیعیت » مهم ترین عامل شناخت مزاج ها است.
ارکان طبیعت از دیدگاه طب سنتی ایران به چهار عنصر اصلی بر می گردد:
- « خورشید » مظهر گرما ( صفرا ): گرم و خشک
- « هوا » نمادی از تعادل ( دم یا خون ): گرم و تر
- « آب » نشانگر رطوبت ( بلغم ): سرد و تر
- « خاک » نماد سرما ( سودا ): سرد و خشک
دسته بندی طبایع و مزاج شناسی فردی با همین ارکان است.
این موضوع را نباید فراموش کرد که سیر زندگی نیز دارای مزاج است و تاثیر این امر بر غلبه یک خلط (مزاج) بر انسان، غیر قابل انکار است.
با شناخت عوامل گوناگون که بر مزاج و حالت طبیعی انسان تاثیر گذارند به شرح شناخت طبایع میپردازیم.
مزاج شناسی و اخلاط چهارگانه
ویژگی افراد داری مزاج سرد و خشک ( خلط سودا)
به طور معمول مزاج شناسی افرادی که دارای مزاج سودایی هستند از لحاظ روحی افرادی شکننده و عصبی، ریزبین، باهوش، تندخو و دیرباور، منظم، ناآرام، گوشه گیر ، سرد و نا امید هستند.
از دید ظاهری افراد سودایی لاغر اندام ، استخوانی، تیره رنگ (البته در سیاه پوست ها نشان رنگ پوست ملاک نیست و از زبان و چشم بیشتر می توان تشخیص ظاهری را انجام داد) دارای زبان های سفید و باریک، موهای پرپشت و صاف، دور چشم ها گود و کبود، سریع و چالاک بوده و اندام شان کشیده است.
ویژگی افراد داری مزاج سرد و تر (خلط بلغم)
به طور معمول مزاج شناسی افرادی که مزاج بلغمی دارند از لحاظ روحی افرادی زود باور، آرام، سر به زیر، کند، گوشه گیر، افسرده و سرد هستند.
از دید ظاهری، افراد بلغمی چاق، سفید، دارای موی زیاد (در مرد ها از هر نقطه ای که یک مو به طور معمول در می آید در این افراد دو تار مو در می آید)، زبانی سفید و کلفت، دور چشم ها سیاه و پف کرده (پشت پلک ها پف کرده و زیر چشم ود رفته) و اندام شان کوتاه و توپر است.
ویژگی افراد داری مزاج گرم وتر (خلط دموی)
به طور معمول مزاج شناسی افرادی که دارای مزاج دموی هستند از لحاظ روحی خوش اخلاق، شوخ، خود محور، مهربان، شلخته، زودباور و پر انرژی هستند.
از دید ظاهری، غالبا افراد دموی درشت اندانم ، سرخ گون، سینه ستبر، ماهیچه ای، زبانی قرمز و کلفت، چشم های درشت، سری کم مو(از وسط شروع به ریزش می کند) و در بدن پرمو هستند.
ویژگی افراد داری مزاج گرم و خشک (خلط صفرا)
به طور معمول افراد صفراوی مزاج از لحاظ روحی تند خو، آتشی، کینه ای، ستیزه جو، باهوش، سریع، خوش صحبت، زود جوش و پر انرژی هستند.
از دید ظاهری افراد صفراوی لاغر اندام، زردپوست (در سیاه پوست ها چشمشان زرد است و در زردپوست ها زبانشان)، چالاک، کم مو در سر، که از پیشانی شروع به ریزش می کند)، زبان ترک خورده، سفیده چشم ها زرد، بینی خشک و انگشتان کشیده دارند.
برای دریافت فرم مزاج شناسی کلیک نمایید
جمع بندی مزاج شناسی و ویژگی اخلاط چهارگانه
با تمام این تفاسیر باید این نکته را فراموش نکرد که هر نقطه ای از بدن یا هر اندامی می تواند یک مزاج جداگانه داشته باشد و ممکن است فردی با مزاج غالب صفرا، دارای مقداری چربی شکمی باشد.
در مزاج شناسی هر فرد با هر مزاج غالب خاص، مترصد به یکسری از بیماری ها یا به تعبیری دیگر، عارضه هایی است که عوامل را می توان مدیریت کرد.
تعادل ایجاد کردن در بدن، صرفا خوردن خوراک مناسب نیست، بلکه باید به مصلحات، تعادل میان مصلحات، زمان مصرف و شرایط اقلیمی نیز توجه شود.
زمانی که فردی دارای مزاج صفراوی است، یعنی بدنی در حالت گرم و خشک دارد، این طبیعت خواستار تعادل است و باید مواد خوراکی مرطوب و سرد تر انتخاب کند.
در غیر این صورت با مصرف کردن خوراک های گرم، به گرمی بدن خود دامن زده و از حالت مترصد به یک عارضه به مر حله اتفاق افتادن این امر می رسد، یعنی فردی با مزاج صفراوی که مترصد بیماری کبدی است، با مصرف کردن خوراک های گرم و خشک، کبد خود را در معرض بیماری قرار داده است.
همیشه این نکته را باید مد نظر داشت که همه چیز در دنیا به صورت زوج است و جفتی دارد و هر چیزی با یک چیز دیگر کامل می شود.
